Zelfzorg: begin het jaar met welzijn

De jaarwissel helpt ons even stilstaan bij alles wat er rondom ons gebeurt. Hoe voel je je? Is dat een resultaat van je levensstijl? Het antwoord op die vragen resulteert vaak in het maken van goede voornemens. Door die wensen in concrete acties om te zetten, is het alsof je de controle terug in handen hebt.

Eén van de voornemens die vaak gemaakt wordt, is meer tijd nemen voor jezelf. Dat noemen we steeds vaker ‘self care’ of zelfzorg. We vertellen wat meer over hoe je persoonlijke gewoontes oppikt die goed zijn voor je lichaam en mentale gezondheid. Met onze zelfzorg tips zit je goed in je vel voor het nieuwe jaar.

Waarom goede voornemens maken?

Meestal maken we goede voornemens voor het einde van het jaar. Ook al heb je ze nog nooit eerder volbracht, het is een goed idee om dat dit jaar weer te doen. Ze zorgen namelijk dat je uitkijkt naar een betere versie van jezelf en dat werkt motiverend. Door voornemens te maken, leer je bovendien formuleren waar je nood aan hebt of wat je jezelf toewenst. Dat kan een goede voorbereiding zijn op zelfzorg introduceren in je levensstijl.

Hoe maak je goede voornemens?

1. Neem je tijd om terug te blikken op het afgelopen jaar. Waar ben je tevreden over? Heb je stress? Hoe voel je je, zowel fysiek als mentaal? Bedenk dan wat er nodig is om je beter te voelen.

2. Zet wat je leerde in stap één om in concrete doelen die bij je passen. Als deze onhaalbaar lijken, zijn ze erg demotiverend. Maak daarom bij elk voornemen een stappenplan. Dat maakt het overzichtelijk en zo breek je een misschien erg moeilijk doel op in kleinere, en dus meer haalbare, stukken op.

3. Spreek jezelf toe zoals je een goede vriend of vriendin zou aanspreken. Wat wens je hem of haar toe? Deze tip helpt voorkomen dat je te streng of juist te zacht omgaat met je problemen.

Zelfzorg

Misschien is jouw voornemen wel meer aan zelfzorg doen. Zelfzorg is een term die is overgenomen uit het Engels, onder invloed van de trend ‘self care’. Maar wat betekent self care? Het basisidee is goed voor jezelf zorgen, zoals je voor anderen zou doen. Je kan er pas echt zijn voor anderen, als je zorg draagt voor jezelf. Het is dus geen toeval dat we de woorden zelfzorg en self care steeds vaker horen vallen. Voor iedereen kan zelfzorg er anders uitzien. Jij hebt misschien meer slaap nodig, maar iemand anders kan op zoek zijn naar een mentale of fysieke uitlaatklep.

Waarom is zelfzorg belangrijk?

Fulltime werken, een familieleven, sportief blijven en er een sociaal leven op na houden, we willen het allemaal. Waar haal je dan nog de tijd om ook gezond te eten, uit te rusten en oprecht te ontspannen?

Burn-outs, depressies, rugklachten, migraine en andere stress-gerelateerde ziektes zijn het resultaat van die opbouwende spanning. Steeds meer jongeren zijn daardoor langdurig ziek. Dat is een symptoom van de druk die we ervaren in onze maatschappij.

Het is dus belangrijk om de controle terug te nemen over je tijd. Maak van zelfzorg dus een prioriteit en probeer je dagelijks leven hierop aan te passen. Dat klinkt drastisch, maar het kan in de kleine dingen zitten.

Wat is zelfzorg?

Op sociale media en in magazines lijkt het alsof zelfzorg of #selfcare uit gezichtsmaskertjes en een lekker bad bestaat. Dit is natuurlijk slechts een klein onderdeel van ontspanning, dat toevallig leuke foto’s oplevert. Maar het kan wel echt zo eenvoudig zijn. Na een lange dag even tijd nemen voor een bad of huidverzorging; het kan wonderen doen voor je humeur. 

Zelfzorg is echter niet altijd mooi of leuk. Het kan ook soms moeilijk zijn om eraan te beginnen. Veel van je gewoontes zijn er doorheen de tijd ingeslopen. Zo heb je misschien de gewoonte opgebouwd om altijd heel laat te gaan slapen, ook al moet je vroeg op. Dat patroon is moeilijk te doorbreken, ook al weet je dat het je goed zou doen. Andere slechte gewoontes doe je waarschijnlijk onbewust al om te ontsnappen aan stress. Een glas wijn na de werkdag, neerploffen op de sofa, etc. Het geeft op lange termijn niet veel voldoening. Maar het kan enorm veel wilskracht vergen om een hobby op te pikken of te gaan sporten.

Het komt er dus op neer dat zelfzorg er voor iedereen anders kan uitzien. Neem er even de drie stappen om voornemens op te stellen bij. Door deze te beantwoorden, merk je al gauw waar je meer aandacht aan kan besteden.

Hoe doe je aan zelfzorg?

Er zijn verschillende manieren waarop je meer zelfzorg in je leven kan integreren. Zorg voor jezelf op fysiek, mentaal, professioneel en sociaal gebied. We geven je enkele concrete tips om steviger in je schoenen te staan.

Dit zijn onze tips om aan zelfzorg te doen:

Rust voldoende.

Zorg ervoor dat je genoeg rust, zowel mentaal als fysiek. Probeer een goede nachtrust te krijgen en plan vrije tijd waarin je niet aan werk of andere stresserende factoren moet nadenken bewust in.

Ben je oververmoeid of heb je klachten zoals onverklaarbare rugpijn en lusteloosheid? Vraag raad aan je apotheker. Hij of zij kan je helpen of doorverwijzen.

Drink genoeg water.

Voldoende water drinken is goed voor je gezondheid. Het advies luidt dat volwassenen 1,5 liter water per dag nodig hebben. Je verliest de hele dag door water, door te ademen, zweten en naar toilet te gaan. Aangezien je lichaam voor 50 tot 70 procent uit water bestaat, moet je dat dus op tijd aanvullen. Bij warm weer moet je zelfs nog meer drinken om uitdroging en andere hittekwalen te voorkomen.

Wanneer je voldoende water drinkt, zit je bovendien beter in je vel. De doorbloeding is beter, je krijgt minder snel honger en je huid ziet er frisser uit. Water drinken helpt je ook bepaalde ziektes vermijden zoals een blaasontsteking. In het algemeen ondersteun je daarnaast ook de werking van je organen en je helpt je immuunsysteem bij verkoudheden.

Beweeg meer

Net als water drinken, is je lichaam bewegen een bewezen manier om gezond en gelukkig te worden. Laat je niet intimideren. Het is niet nodig om plots al je sportieve grenzen te verleggen. Elke dag 30 minuten bewegen maakt al een groot verschil, of dit nu zwemmen, wandelen of gewichtheffen is. Probeer ook 10.000 stappen op een dag te zetten. Lukt dit niet meteen? Evalueer welke aanpassingen je snel kan maken in het dagelijks leven. Fiets of wandel ergens naartoe, neem de trap en niet de lift of maak een wandeling na het werk.

Dit is ook erg gezond voor je mentale welzijn. Na het sporten of bewegen maakt je lichaam bepaalde stoffen aan die een gevoel van geluk opwekken. Het grootste effect laat op zich wachten tot je een tijdje aan je nieuwe routine bezig bent. Dagelijks bewegen zorgt voor meer zelfvertrouwen, een betere nachtrust en meer energie.

Plan een offline moment

Zit je heel de dag achter de computer voor je werk? Of heb je constant je smartphone vast? Het kan overweldigend voelen om steeds bereikbaar te zijn. Maak er een gewoonte van om een uur per dag of per week je gsm op vliegtuigstand te zetten en doe je laptop dicht. Het zal je misschien verbazen hoe waardevol die ‘offline’-tijd is.

Verzorg je huid

Zelfzorg kan in de kleine dingen zitten. Doe wat goed voelt. Rek wat extra tijd uit voor huidverzorging.

Pak je kwaaltjes aan

Nog een manier om voor jezelf te zorgen is kwaaltjes aanpakken. Blijf niet bij de pakken neerzitten en vraag op tijd advies aan je COOP-apotheker. Hij of zij kan je helpen met supplementen, tips voor gewichtsverlies of een betere nachtrust. 

Maak tijd voor een creatieve uitlaatklep

Je kan niet op elk moment van de week productief zijn of instaan voor anderen. Daarom is het belangrijk dat je tijd maakt voor je eigen creatieve uitlaatklep. Hield je vroeger van schilderen? Speelde je ooit muziek? Hoewel oude hobby’s soms uit de prioriteitenlijst verdwijnen, kan je ze terug oppikken. Dit is ook zo voor zaken die je altijd al wilde proberen, maar iets in jou hield je tegen. Omdat de drempel soms hoger wordt naarmate de tijd verstrijkt, is het een goed idee om hier een moment voor vast te leggen.

Een frisse wind in huis

Soms heb je het te druk of heb je geen energie voor huishoudelijke taken. Maak weer eens tijd om je huis een grondige poetsbeurt te geven, doe de was, water de planten enzovoort. Je leefruimte heeft een sterke invloed op je humeur en mentaal welzijn. Bovendien is hygiëne belangrijk voor je gezondheid.

Zoek hulp bij uitdagingen

Bepaalde uitdagingen zijn te groot om alleen aan te gaan. Stoppen met roken, rouwen om een geliefde of gewicht verliezen zijn bijvoorbeeld grote obstakels. Vraag hulp aan familie, een specialist, je apotheker of de huisarts wanneer de last te zwaar is.

Is zelfzorg moeilijk?

Zelfzorg hoeft niet moeilijk te zijn. Het vergt wel wat oefening en tijd om jezelf voorop te stellen. Maar ook hier geldt weer dat geduld hebben voor jezelf, ook een vorm van zelfzorg is. Sla je die nodige sportsessie een weekje uit omdat het een erg drukke dag was? Dat is geen ramp. Je intentie was er en volgende week ga je ervoor. Eénmaal je gemerkt hebt dat dat uur sporten de stress van je werk verlicht, zal je er eerder naar uitkijken dan het uitstellen.

Sommige problemen vergen wat meer aandacht. Het is normaal dat je niet goed weet hoe je je slaapritme verbetert of hoe je acne kan verhelpen, bijvoorbeeld. Bots je op een obstakel dat je niet alleen kan overwinnen? De juiste hulp inschakelen is ook zelfzorg.