Griep en het griepvaccin
Elk jaar komt de griep voor in ons land. Meestal in het najaar, wanneer we de wintermaanden naderen, steken de vervelende symptomen van dit virus massaal de kop op. Snotteren, koorts, hoesten en hoofdpijn; op elke werkplek en school passeren ze de revue. Je hebt je vast wel eens zo grieperig gevoeld, maar hoe herken je het verschil tussen een verkoudheid, corona en de griep?
Lees hier hoe je de griep herkent en wat je kan doen om de ziekte te voorkomen en genezen.
1. Wat is griep?
Griep is een acute luchtweginfectie die wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Er bestaan verschillende griepvirussen, waardoor je niet immuun bent tegen alle varianten. Daarom kan je elk jaar opnieuw griep krijgen. Twee soorten veroorzaken de meeste gevallen van griep: influenzavirus type A en type B. Ze veroorzaken beide een ziekte waarbij het slijmvlies van de luchtwegen ontsteekt.
Het is een vrij onschuldige ziekte voor de meeste gezonde mensen. Heb je een chronische aandoening aan de longen of het hart of heb je verstoorde immuniteit? Dan kunnen je klachten wel verzwaren wanneer je griep hebt. Mensen met achterliggende ziektes lopen ook meer risico op longinfecties, die levensbedreigend kunnen worden. Ga met griep altijd naar de huisarts om het juiste advies te krijgen en er snel weer bovenop te geraken.
2. Wat zijn de symptomen van griep?
De eerste symptomen van griep zijn koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn in de ledematen en vermoeidheid, keelpijn, hoesten en oplopende koorts.
De koorts kan snel stijgen tot 39°C of hoger en duurt een aantal dagen. Wanneer de koorts na 3 tot 5 dagen afneemt, wil dat niet zeggen dat je genezen bent. De andere symptomen kunnen tot drie weken aanhouden.
3. Wat is het verschil tussen griep en corona?
De symptomen van griep en corona lijken sterk op elkaar. Net als van griep, krijg je bij COVID-19 verkoudheid, hoesten, benauwdheid en koorts. Het verschil tussen de twee ziektes is dat COVID-19 veroorzaakt wordt door het coronavirus SARS-CoV-2 en griep door een influenzavirus.
De symptomen en gevolgen op lange termijn kunnen bij besmetting met het coronavirus ernstiger en onvoorspelbaarder zijn. Bovendien heeft COVID-19 een hogere sterftegraad, zeker onder risicogroepen. Een deel van de mensen die ziek worden door het coronavirus zijn langdurig ziek. Wetenschappers zijn volop bezig om de gevolgen en symptomen beter in kaart te brengen. Lees hier meer over het coronavirus.
4. Wat is het verschil tussen griep en een verkoudheid?
Hoewel een hevige verkoudheid je ook helemaal uit het veld kan slaan, is het een minder ernstige ziekte. De symptomen van een verkoudheid zijn erg afleidend en vervelend. Een loopneus, hoesten en waterige ogen kunnen je erg moe maken. Meestal krijg je echter geen koorts. Neem voldoende rust, drink voldoende water en de symptomen zullen sneller weggaan dan bij griep. Bovendien komen complicaties zoals een longontsteking minder vaak voor.
5. Hoe krijg je griep?
Naar je gevoel kan de griep heel plots opkomen. Het komt acuut op, maar je ben al eerder besmet door fijne druppeltjes slijm of speeksel die jou bereikten door iemand die hoestte, praatte of niesde in jouw nabijheid. Het virus kan ook doorgegeven worden wanneer zulke druppeltjes via voorwerpen worden doorgegeven. Door handen te schudden of bijvoorbeeld een pen aan te nemen kan je ook griep krijgen.
Tijdens het griepseizoen raden we aan dat ruimtes goed geventileerd worden en dat je af en toe de deur of een raam naar buiten laat openstaan voor minstens 10 minuten.
Je bent besmettelijk vanaf de dag voor je symptomen krijgt tot wel 5 dagen daarna. Het is dus een goed idee om tijd te nemen om te herstellen en genoeg aandacht te besteden aan hygiëne wanneer je terug naar school of werk gaat.
6. Wat is het griepseizoen?
Het griepseizoen is een korte griepepidemie die jaarlijks voorkomt. Het woord epidemie klinkt natuurlijk erg bedreigend, maar het betekent dat het aantal gevallen van griep in een bepaalde regio gedurende een bepaalde periode merkbaar hoger is dan de rest van het jaar.
Er bestaat ook een kans op een grieppandemie. Het verschil tussen een epidemie en een pandemie is dat de laatste een wereldwijde verspreiding heeft. Dit wordt meestal veroorzaakt wanneer er een nieuwe virusvariant ontstaat. Mensen zijn nog nooit in aanraking gekomen met het nieuwe virus en hebben dus nog geen immuniteit ertegen.
Sciensano is een Belgische openbare vereniging van wetenschappers die rapporten opstelt en bijhoudt over 6 domeinen binnen wetenschap en gezondheid. Zij maken onder andere wekelijkse rapporten over griep in het land. Zo sporen we epidemieën op en leren we ze te voorspellen.
7. Griep behandelen
Er bestaat geen medicijn dat griep geneest. De symptomen zoals koorts en pijn kunnen we wel verlichten door bijvoorbeeld de pijnstiller paracetamol.
Verder zal de huisarts of je apotheker je zeker aanraden om veel rust te nemen en voldoende water te drinken. Dat heeft je lichaam nodig om aan te sterken en de lichaamstemperatuur te reguleren.
8. Griepvaccin
De meest effectieve manier om de griep te voorkomen is de jaarlijkse griepprik. Het vaccin maakt geen deel uit van het basisvaccinatieschema, maar wordt voor bepaalde risicogroepen wel sterk aanbevolen. Deze risicogroepen hebben recht op een gedeeltelijke terugbetaling via het RIZIV:
- 50-plussers;
- Zwangere vrouwen;
- Mensen met een chronische ziekte zoals hartziekten, longziekten zoals astma of COPD, lever- en nierziekten, spierziekten en diabetes;
- Mensen met een verzwakt immuunsysteem door een ziekte of de behandeling ervan;
- Mensen die verblijven in een woonzorgcentrum, psychiatrische instelling voor lang verblijf of een instelling voor personen met een beperking;
- Iedereen die samenwoont met iemand uit bovenstaande risicogroepen of met kinderen jonger dan 6 maanden oud;
- Door COVID-19 geldt het advies voor iedereen ouder dan 50 jaar om zich te laten vaccineren tegen de griep dit jaar. Op die manier wil men vermijden dat de ziekenhuizen en het medisch personeel overbezet geraken als er een stijging in coronabesmettingen is tijdens het griepseizoen.
De jaarlijkse griepprik wordt vooral toegediend tussen oktober en halverwege december. Het duurt tot twee weken na de vaccinatie vooraleer je goed beschermd bent, en die bescherming duurt maar 1 jaar. Dat komt door de verschillende varianten die ontstaan van griepvirussen. De samenstelling van het vaccin wordt hier telkens op aangepast.
Griepvaccin zonder voorschrift
Wil je je laten inenten tegen de griep, maar heb je geen voorschrift van de dokter? Geen probleem. Vanaf 1 oktober kan je zonder voorschrift bij uw apotheek terecht om een griepvaccin. De apotheker registreert dit op je naam en jouw Gedeeld Farmaceutisch Dossier (GFD). Zo hoeft u niet vooraf naar de huisarts.
9. Wat is het verschil tussen een coronavaccin en een griepvaccin?
Het griepvaccin en de coronavaccins zijn niet hetzelfde. De griepprik beschermt dus niet tegen corona. Omgekeerd zullen de coronavaccins je ook niet beschermen tegen de griep. De vaccins zijn anders opgesteld, waardoor je na toediening enkel antilichamen aanmaakt voor het virus waartegen het beschermt.
We raden iedereen binnen de risicogroepen dus aan om wel een afspraak te maken voor een griepprik. Omdat de doelgroep van 65-plussers nu uitgebreid is naar 50-plussers, is er een grotere voorraad griepvaccins beschikbaar gemaakt.
Er geldt een algemeen advies om twee weken tijd te laten tussen een coronavaccin en de griepprik. Als je dan bijwerkingen krijgt, blijft het duidelijk om te zeggen welk vaccin die veroorzaakte.